FODMaP dieet

Het prikkelbare darmsyndroom, ook wel afgekort als PDS, is een aandoening van het maag-darmstelsel waarbij klachten als een opgeblazen gevoel, darmkrampen, diarree, verstopping en buikpijn het gevolg kunnen zijn. In Nederland heeft gemiddeld 5 tot 20% van de mensen PDS en komt dit twee keer zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Op medisch gebied worden de klachten niet als ‘ernstig’ gezien, maar vaak is het voor de persoon in kwestie wel erg vervelend. De klachten zijn meestal langdurig, wisselend in ernst en kunnen als invaliderend worden ervaren. Men is er nog niet over uit waardoor PDS wordt veroorzaakt, maar feit is dat voeding en psychologische factoren de grootste rollen spelen.

Kern klachten

• Buikpijn
• Opgeblazen gevoel
• Oncomfortabel gevoel in het darmgebied
• Diarree
• Verstopping
• Vermoeidheid
• Buikkrampen
• Winderigheid
• Misselijkheid

Voeding & PDS

Al het voedsel dat je tot je neemt maakt uiteindelijk een lange reis door je maag-darmstelsel. Je maag zorgt ervoor dat het voedsel vloeibaar wordt, je dunne darm zorgt ervoor dat voedingsstoffen worden opgenomen in je bloedbaan en je dikke darm zorgt ervoor dat het vocht wordt opgenomen vanuit de voedselbrij je lichaam in. Uiteindelijk moet dit proces resulteren in een prettig eindresultaat op het toilet. Echter verloopt dit proces niet bij iedereen zo soepel.

In bijna alle voedingsmiddelen zitten (onder andere) koolhydraten, die eigenlijk door niemand van ons goed worden verteerd. Bij de meeste mensen geeft dit echter helemaal geen klachten, maar bij mensen met PDS kunnen de klachten hier juist aan ten grondslag liggen. Het gaat hier op specifieke koolhydraten, die ook wel FODMaP’s (fermenteerbare oligo-, di-, en monoschariden en polyolen) worden genoemd. Deze koolhydraten (die FODMaP’s dus) komen van nature voor in heel veel voedingsmiddelen, zoals bijvoorbeeld bloemkool of honing. De FODMaP’s trekken extra vocht aan in de darmen waardoor de ontlasting waterig wordt, met als gevolg diarree. Sommige mensen krijgen juist weer verstopping. Tijdens de verwerking in de darmen kunnen de FODMaP’s ervoor zorgen dat er gassen worden geproduceerd, met als gevolg flatulentie, een opgeblazen gevoel en buikpijn.

Het FODMaP-beperkte dieet

Het inzetten van het FODMaP-beperkte dieet kan een hele goede oplossing bieden voor mensen met PDS. Het blijkt in bijna 75% van de gevallen verbetering te geven ten aanzien van de PDS klachten. Het FODMaP-beperkte dieet is in 2008 geïntroduceerd in Australië en wordt sinds 2012 ook ingezet door gespecialiseerde diëtisten op de afdeling maag-darm-leverziekten (MDL) in het Martini Ziekenhuis te Groningen. De laatste jaren wordt het gelukkig steeds bekender en wordt het ook door andere zorgverleners ingezet.

Het FODMaP-beperkte dieet bestaat uit verschillende fasen en is vrij intensief. Tijdens de eerste fase wordt de inname van de FODMaP's zes tot acht weken weggelaten. De effectiviteit ten aanzien van de PDS-klachten wordt samen met de cliënt beoordeeld. Indien effectief, worden tijdens de daaropvolgende herintroductiefase de vijf verschillende FODMaP’s gedurende vijf weken beurtelings geherintroduceerd, om zo te achterhalen voor welke specifieke FODMaP('s) iemand gevoelig is. De gehele behandeling bestaat uit een traject van minimaal drie maanden. Doordat het zo'n intensief dieet is, waarbij voedingstekorten op de loer kunnen liggen, is het belangrijk dat dit gestructureerd en onder begeleiding van een professional gebeurt. Zeker in het geval van andere dieetvoorkeuren, zoals veganisme of bepaalde voedingsallergieën waarbij al bepaalde voedingsmiddelen weg worden gelaten.

Het doel van het FODMaP-beperkte dieet is dus om te achterhalen op welke specifieke FODMaP’s jouw lichaam negatief reageert. Dit kan soms betekenen dat je bijvoorbeeld alleen bloemkool uit je voeding hoeft weg te laten om zoveel mogelijk klachtenvrij te zijn. Soms blijkt dat er sprake is van een lactose-intolerantie. In alle gevallen gaan we samen op zoek naar jouw tolerantie grens, hoeveel jouw lichaam kan verdragen zonder dat jij er hinder van ondervindt. En dat je uiteindelijk de kennis en handvatten hebt om verder klachtenvrij door het leven te gaan met een gezond en volwaardig voedingspatroon.